قرائت دومین گزارش مجلس از اجرای برجام/مجلسی‌ها به تعطیلات می‌روند /یک مصوبه برای نیروهای مسلح

سیاست>مجلس - ایسنا نوشت: یک عضو هیئت رئیسه مجلس قبل از شروع جلسه علنی امروز توضیحاتی را درباره تعطیلات پایان تابستان مجلس ارائه کرد. همچنین سخنگوی کمیسیون امنیت ملی در موافقت مجلس با کلیات لایحه تشکیل سازمان صنایع دریایی نیروهای مسلح اظهاراتی ارائه کرد.

میرحمایت میرزاده با اشاره به توضیحات محمدحسین فرهنگی؛ عضو هیئت رئیسه مجلس پیش از آغاز جلسه امروز مجلس اظهار داشت: براساس اعلام هیئت رئیسه، مجلس از هفته آینده به مدت دو هفته جلسه علنی نداشته و در تعطیلات است و در هفته پایانی شهریور نیز یک هفته نمایندگان در حوزه‌های انتخابیه برای رسیدگی به مسائل منطقه‌ای خود حضور دارند و در واقع مجلس سه هفته جلسه نخواهد داشت.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی افزود: جلسه علنی مجلس پس از تعطیلات سه هفته‌ای از دوم مهر ماه آغاز می شود و در ایام مربوط به تاسوعا و عاشورای حسینی نیز با توجه به اینکه عاشورا در روز یکشنبه است در آن هفته مجلس سه شنبه و چهارشنبه تشکیل جلسه می دهد.

مجلس با کلیات لایحه تشکیل سازمان صنایع دریایی نیروهای مسلح موافقت کرد

سیدحسین نقوی حسینی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی با تاکید بر اهمیت و ضرورت حوزه دفاع دریایی گفت: در رابطه با کلیات، نمایندگان موافق هستند، ایراداتی در جزییات وجود دارند که بررسی خواهد شد.

وی افزود:‌ این که در این لایحه اشاره شده مستثنی از قانون محاسبات عمومی است، به منظور مستثنی بودن دیوان محاسبات نیست، زیرا دیوان محاسبات ذی حساب دارد و در سازمان هم مستقر هستند.

وی خاطرنشان کرد:‌ اطلاعات، آمار و ارقامی داریم که دشمن هم به دنبال این آمار و ارقام است و ما باید مقررات را رعایت کنیم.

کلیات لایحه ادغام شرکت‌ها و تشکیل سازمان صنایع دریایی نیروهای مسلح با ۱۲۸ رای موافق، ۴۳ رای مخالف و ۳ رای ممتنع از مجموع ۲۱۱ نماینده حاضر در مجلس به تصویب رسید و برای بررسی و رفع اشکالات در جزییات مجددا به کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ارجاع شد.

قرائت گزارش شش ماهه دوم کمیسیون امنیت درباره اجرای برجام در مجلس

سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی گزارش شش ماهه دوم این کمیسیون درباره اجرای برجام را در جلسه علنی صبح امروز (سه‌شنبه) مجلس قرائت کرد.

متن کامل این گزارش که دارای ۸ بخش مشتمل بر مبانی و منابع گزارش،‌ اجرای تعهدات جمهوری اسلامی ایران، فعالیت های هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران،‌ تحریم‌های رفع شده،‌ تحریم‌های باقی مانده،‌ موارد نقض عهد و پیمان شکنی آمریکا،‌ اقدامات متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران و جمع بندی و پیشنهاد است، به شرح زیر است:

در اجرای تبصره یک «قانون اقدام متناسب و متقابل جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام»

مصوب ۲۱ /۷/ ۱۳۹۴ مجلس شورای اسلامی،‌ گزارش شش ماهه دوم اجرای برجام به شرح زیر تقدیم نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی و مردم شریف ایران می‌شود:

مقدمه:

در تیر ماه سال یک هزار و سیصد و و نود و چهار «برنامه جامع اقدام مشترک» موسوم به «برجام»، توسط جمهوری اسلامی ایران و پنج عضو دائمی شورای امنیت سازمان ملل متحد به اضافه آلمان، که از آنها به عنوان ۱+۵ یاد می‌شود،‌ مورد توافق قرار گرفت. با توجه به آثار و پیامدهای برجام بر ابعاد مختلف نظام اقتصادی،‌ سیاسی، نظامی و امنیتی کشور از یک سو و آرای موافقان و منتقدان از سوی دیگر، مراحل بررسی این موضوع در مجلس شورای اسلامی و نیز شورای عالی امنیت ملی طی و پس از تایید مشروط مقام معظم رهبری حضرت امام خامنه‌ای «مدضلله العالی» در نهایت در تاریخ بیست و ششم دی ماه یک هزار و سیصد و نود و چهار، اجرایی گردید.

گزارش حاضر در هشت بخش به شرح زیر تهیه شده است:

الف) مبانی و منابع گزارش

ب) اجرای تعهدات جمهوری اسلامی ایران

ج) فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران

د) تحریم‌های رفع شده،‌

ه) تحریم‌های باقی مانده

و) موارد نقض عهد و پیمان شکنی آمریکا

ز) اقدامات متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران

ح) جمع بندی و پیشنهاد

الف) مبانی و منابع گزارش

گزارش حاضر با مطالعه،‌ بررسی و لحاظ نمودن مبانی و منابع زیر تهیه شده است:

۱ - شروط ۹ گانه ابلاغی رهبر معظم انقلاب اسلامی«مدظله العالی» که پیش از اجرای برجام در تاریخ ۲۹ /۷/ ۱۳۹۴ به رئیس جمهور محترم ابلاغ شده است (پیوست شماره ۱)؛

۲ - «قانون اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام»، ماده واحده مصوب تاریخ ۲۱ /۷/ ۱۳۹۴ مشتمل بر ۹ بند و دو تبصره (پیوست شماره ۲)؛

۳ - متن برنامه جامع اقدام مشترک «برجام» که در تیر ماه سال یک هزار و سیصد و نود و چهار بین جمهوری اسلامی ایران و اعضای دائمی شورای امنیت سازمان ملل متحد به اضافه کشور آلمان،‌ موسوم به ۱+۵ مورد توافق قرار گرفت و در تاریخ ۲۶ دی ماه یک هزار و سیصد و نود و چهار رسما به اجرا در آمد (پیوست شماره ۳)؛

۴ - گزراش‌های رسمی سه ماه اول،‌ دوم، سوم،‌ چهارم و پنجم وزیر امور خارجه که بر مبنای «قانون اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام» مصوب ۲۱ /۷/ ۱۳۹۴ که اعلام می دارد «وزیر امور خارجه موظف است روند اجرای توافقنامه را هر سه ماه یک بار به کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی گزارش دهد» تهیه و در اختیار کمیسیون قرار گرفته است (پیوست‌های ۴ و ۵)؛

۵ - گزارش‌های مکتوب و مذاکرات انجام شده با سایر وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های ذیربط؛

۶ - بازدیدهای میدانی از مراکز هسته‌ای و مربوطه؛

۷ - مواضع رسمی اعلامی گروه ۱+۵؛

ب ) اجرای تعهدات جمهوری اسلامی ایران

جمهوری اسلامی ایران بنا به گواهی و تایید مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی به تمامی تعهدات هسته‌ای خود وفق برجام عمل نموده است که به اهم موارد این تعهدات که قبل از اجرای برجام و برای زمینه‌سازی راستی آزمایی آژانس بین المللی انرژی اتمی و به منظور فراهم نمودن امکان اجرای برجام و نیز بعد از اجرای برجام، انجام شده است،‌ به اختصار اشاره می‌گردد:

۱ . اقدامات شفاف ساز که در گزارش شش ماهه اول به تفصیل بیان گردید.

۲ . خارج ساختن مخزن (Calandria) راکتور چهل مگاواتی آب سنگین اراک و مسدود کردن حفره‌های مخزن با بتون،‌ به گونه‌ای که امکان مورد استفاده قرار گرفتن مجدد آن وجود نداشته باشد.

۳ . کاهش ماشین‌های غنی سازی موسوم به سانتریفیوژ در سایت نطنز از حدود ۱۹ هزار دستگاه ( ۹۰۰۰ فعال و ۱۰ هزار غیر فعال) به ۵۰۱۰ دستگاه در قالب ۳۰ آبشار، هر یک به ظرفیت ۱۶۸ سانتریفیوژ و جمع‌آوری و انبار کردن سایر دستگاه‌ها.

۴ . پذیرش و اجرای تعهد و شرط جایگزینی مورد به مورد ماشین‌های غنی سازی IRL با همان نوع در صورت استهلاک یا خرابی ماشین‌های فعال.

۵ . توقف کامل غنی سازی اورانیوم بالاتر از ۳.۶۷ درصد ( قبل از مذاکرات منتهی به برجام تا سطح ۲۰ درصد غنی سازی انجام می‌گرفت).

۶ . کاهش ۲۷۰۰ ماشین غنی سازی سایت فوردو به تعداد ۱۰۴۴ دستگاه در قالب ۶ آبشار در یک بال و جمع آوری و انبار کردن مابقی ماشین‌های غنی سازی.

۷. قطع تزریق گاز هگزافلوراید اورانیوم (U.F.۶) به کلیه ماشین‌های غنی سازی باقی مانده در فردو و صرفا چرخش دو زنجیره بدون تزریق گاز.

۸ . تغییر کاربری سایت غنی سازی فوردو و تبدیل آن به مرکز فعالیت تحقیقات هسته ای به منظور جداسازی ایزوتوپ‌های پایدار با همکاری روسیه.

۹ . تحویل و مبادله ذخایر اورانیوم غنی سازی شده با کیک زرد.

۱۰ . اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی.

۱۱ . پذیرش سطوح مختلف محدودیت‌های تعیین شده برای برنامه صلح آمیز هسته‌ای کشور طبق برجام،‌ برای مدت ۸ تا ۱۵ سال و برخی نظارت‌ها تا ۲۵ سال، برای عادی سازی پرونده هسته‌ای .

ج) ادامه فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران

ایران قبل از پیروزی انقلاب اسلامی،‌ عضویت معاهده، «ان . پی . تی» را پذیرفته است و بدین لحاظ می‌تواند براساس آن از کلیه حقوق،‌ امتیازات، فناوری‌ها و فعالیت‌های صلح آمیز هسته‌ای بهره‌مند شود. لکن قدرت‌های استکباری و نظام سلطه برای جلوگیری از این حقوق مشروع ایران،‌ تحریم‌های متنوع و گسترده ای را علیه ایران اسلامی وضع نموده و به اجرا گذاشتند. با پذیرش برجام، حقوق هسته‌ای ایران با برخی محدودیت‌های موقت و چندین ساله،‌ به رسمیت شناخته شد که بخشی از دستاوردهای برجام در این حوزه به شرح ذیل می‌باشد:

۱ . به رسمیت شناخته شدن برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران،‌ به شمول غنی سازی اورانیوم و ساخت راکتور آب سنگین.

۲ . تداوم برنامه صلح آمیز کشورمان در ابعادی به لحاظ بعضی محدودیت‌ها و نظارت‌های ویژه.

۳ . مختومه شدن پرونده مربوط به اتهامات بی اساس علیه جمهوری اسلامی ایران در خصوص وجود «ابعاد احتمالی نظامی» در فعالیت‌های هسته‌ای کشورمان.

۴ . جلب موافقت برای بازطراحی و بهینه سازی راکتور ۴۰ مگاواتی آب سنگین اراک و تبدل آن به راکتور مدرن با ماهیت آب سنگین. طبق اعلام سازمان انرژی اتمی ایران، مراحل بازطراحی مفهومی راکتور توسط متخصصین کشورمان به پایان رسیده و قرارداد مشاوره بازطراحی با چین در اردیبهشت ۱۳۹۶ با ملحوظ شدن کلیه ملاحظات سازمان انرژی اتمی ایران امضا شده است.

۵ . حفظ و فعال نگه داشتن کارخانه تولید آب سنگین اراک با ظرفیت ۲۰ تن در سال و امکان فروش آب سنگین تولیدی مازاد بر سقف مجاز ۱۳۰ تن ( در دوره زمانی اجرای محدودیت های پذیرفته شده وفق برجام)در بازارهای جهانی.

۶ . ادامه غنی سازی ۳.۶۷ درصد اورانیوم تا سقف مجاز ۳۰۰ کیلوگرم ( در دوره زمانی اجرای محدودیت‌های پذیرفته شده وفق برجام).

۷ . حفظ برنامه تحقیق و توسعه که از دستاوردهای آن آغاز پروژه گازدهی به سانتریفیوژ راهبردی IR-۸ در بهمن ماه سال ۱۳۹۵ بود. گازدهی به این ماشین پیشرفته و قدرتمند با توانی حداقل بیست برابر سانتریفیوژهای موجود IR-۱، نقطه عطفی در تحقیق و توسعه غنی سازی در ایران به شمار می‌رود.

۸ . امکان خرید اورانیوم طبیعی و کیک زرد، که طی سال‌های پس از انقلاب اسلامی از فروش آن به ایران به صورت مطلق جلوگیری شده بود. از تاریخ پذیرش برجام تاکنون مجموعا حدود ۳۶۰ تن کیک زرد وارد کشور شده است.

۹ . امکان فعالیت در زمینه جداسازی ایزوتوپ‌های پایدار با همکاری روسیه در فوردو.

۱۰ . قرارداد با روسیه، کلنگ زنی و شروع به ساخت و احداث دو نیروگاه هسته‌ای در مجتمع هسته‌ای بوشهر به ظرفیت بیش از دو هزار مگاوات.

۱۱ . فراهم شدن زمینه و مقدمات همکاری و احتمال مشارکت ایران در پروژه بین المللی و هسته‌ای «ایتر».

۱۲. آغاز و گسترش همکاری‌های بین‌المللی در حوزه هسته ای با بسیاری از کشورها مانند روسیه، سوئیس، مجارستان، فرانسه، جمهوری چک، لهستان و اتحادیه اروپا به ویژه در زمینه ایمنی هسته‌ای، مدیریت پسماندهای سوخت و مواجهه با موارد اضطراری؛ از جمله اختصاص مبلغی در حدود پنج میلیون یورو از جانب اتحادیه اروپا به امر تقویت هسته‌ای در کشورمان.

۲) تحریم های رفع شده

با اجرای برجام، برخی از موانع و تحریم‌های هسته ای وفق برجام رفع شده است که عبارتند از:

-رفع تحریم ها در حوزه نفت، گاز پتروشیمی به شکلی که میانگین صادرات روزانه نفت خام ومیعانات گازی کشور به بیش از دو برابر نسبت به زمان قبل از برجام افزایش داشته است.

-با انعقاد تفاهم نامه های متعدد در حوزه توسعه زیرساخت‌های نفت و گاز، زمینه برای عقد قراردادهای بین‌المللی فراهم و برخی از آنها عملیاتی و اجرایی گردیده است، که قدم مناسبی در جهت جذب شرکتهای بین‌المللی و سرمایه گذاری خارجی می باشد.

- در حوزه حمل و نقل پس از برجام زمینه خرید هواپیماهای مسافربری نو از شرکتهای سازنده فراهم گردید که از جمله می توان به انعقاد قرارداد خرید ۱۰۰ فروند ایرباس، ۸۰ فروند بوئینگ و ۲۰ فروند هواپیمای ATR توسط هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران «هما» و امضای قرارداد خرید ۳۰ فروند هواپیمای بوئینگ ‌(قابل افزایش تا ۶۰ فروند) توسط شرکت هواپیمایی آسمان اشاره نمود. علاوه بر آن، براساس برجم تحریم۷۰ فروند از هواپیماهای خط هوایی جمهوری اسلامی ایران لغو و زمینه خرید قطعات هواپیما به قیمت رسمی کشورهای سازنده و نیز تعمیر هواپیما با مشارکت کشورهای دیگر و تامین سوخت هواپیما فراهم شده است. شایان ذکر است تاکنون سه فروند هواپیمای ایرباس و ۴ فروند هواپیمای ATR تحویل هواپیمایی هما شده است.

-در حوزه کشتیرانی ونفتکش تحریم‌های شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران و شرکت ملی نفتکش، اعم از تامین سوخت، دسترسی به بنادر، بیمه و بیمه اتکاریی رفع گردیده و ۱۴۳ فروند از کشتی های شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران و ۷۴ فروند از نفتکش های شرکت ملی نفتکش از فهرست تحریم‌ها خارج شده است و شرایط لازم برای خرید، ساخت، تعمیرات و سایر خدمات جانبی در زمینه کشتیرانی و نفتکش، فراهم گردیده است.

- با برجام زمینه انعقاد تفاهم نامه و انعقاد قرارداد به منظور گسترش و بهینه سازی حمل و نقل هوایی ریلی فراهم و مشکلات تحریمی گذشته مرتفع شده است.

- در حوزه بانکی و مالی، تحولاتی ناشی از برجام به شرح زیر رخ داده است:

*آزادسازی بخش قابل توجهی از وجوه مسدود شده قبل از برجام و دسترسی بانک مرکزی به آن؛

*فراهم شدن امکان دریافت وجوه حاصل از فروش نفت ( در حوزه ارزهای غیر از دلار)

*برقراری ارتباط با بانک‌های کوچک دنیا از طریق شبکه بانکی کشور؛

*گشایش اعتبارات اسنادی، ارائه خدمات تجاری، گشایش خطوط اعتباری و تامین بیمه‌های صادراتی؛

*برقراری مجدد سیستم پیام رسانی مالی موسوم به سوئیفت؛

*خروج موقت از فهرست سیاه گروه ویژه اقدام مالی FATF؛

*بهبود جایگه ریسم تعامل مالی با ایران از ا۷ (بالاترین ریسک) به ۶ از سوی سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD)

-در سایر حوزه ها از جمله آب، برق، کشاورزی، دامدای، شیلات، دام و طیور، صنعت و تجارت ، ارتباطات و فناوری، محیط‌ زیست، بهداشت و درمان، گشایش های خوبی صورت گرفته و زمینه های قابل توجهی باری عملیاتی متعدد، تسهیل صادرات و واردات، افزایش قابل ملاحظه تعاملات و مراودات علمی، فنی و تخصصی، صدور ضمانت‌های صادراتی، کاهش هزینه‌های تجاری، تسهیل در مبادلات، دسترسی به اطلاعات و فناوری های جدید، و جذب سرمایه های خارجی اشاره نمود.

- شکل گیری و فعالیت مستمر کانال خردی برجام به منظور کسب مجوز برای فروش و صدور اقلام خاص مورد نیاز صنایع کشور به ایران. ( اگرچه در مواردی مامنند مجزو خرید کیک زرد بعضی از اعضا مانند انگلیس با مخالفت بی جا و غیرقانونی روند کار با اختلالاتی روبرو می‌گردد)

-در چارچوب لغو تحریم‌های مرتبط هسته‌ای وفق برجام، مجموعا تعداد ۶۱۱ شخص و نهاد ایرانی، به همراه ۳۰۳ فروند هواپیما، نفتکش و کشتی ( مجموعا ۹۱۴ مورد) همزمان با اجرایی شدن برجام و طی یک سال اخیر، از فهرست سه گانه تحریمهای هسته ای شورای امنیت ، آمریکا و اتحادیه اروپا خارج شده‌اند.

ه) تحریمهای باقیمانده

۱)براساس برجام، تعداد ۲۳۸ شخص و نهاد ایرانی در فهرست تحریم‌های سه گانه شورای امنیت سازمان ملل متحد باقی مانده‌اند که تا نزدیک به ۷ سال دیگر (۸ سال پس از تاریخ پذیرش برجام) در فهرست تحریم‌ها باقی خواهند ماند.

۲)تحریم های مالی و بانکی

در متن برجام به صراحت بیان شده است که از روز اجرای « نقل و انتقال منابع مالی بین